Fragmentacja DNA plemników, a zdolność rozrodu – Test SCD
W diagnostyce męskiej niepłodności najważniejszą rolę odgrywają badania nasienia, które pozwalają określić zdolności rozrodcze mężczyzny oraz zidentyfikować przyczyny ewentualnych problemów z płodnością. Istnieje kilka rodzajów badania nasienia. Badanie podstawowe obejmuje analizę czasu upłynnienia, lepkość, objętość, pH, liczbę i ruchliwość plemników. Diagnostyka męskiej niepłodności często wymaga poszerzonej diagnostyki nasienia i jednym z takich badań jest test SCD. To badanie, w którym analizuje się fragmentację DNA plemników, czyli jakośc materiału genetycznego. Na czym polega to badanie? Jakie są wskazania do wykonania? W jaki sposób pomaga ono w diagnozowaniu i leczeniu niepłodności?
W jakim celu wykonuje się testy SCD?
Nazwa testu SCD jest akronimem anielskiego Sperm Chromatin Dispersion (dyspersja chromatyny jądrowej plemników). Celem badania jest ocena stopnia uszkodzenia znajdującej się w chromosomach chromatyny plemnikowej. Jej znaczenie dla zdolności rozrodu jest bardzo duże, ponieważ to właśnie tu znajdują się przekazywane zarodkom informacje genetyczne. Celem badania fragmentacji plemników jest sprawdzenie, czy w DNA plemników nie ma żadnych uszkodzeń. Ta informacja ma to ogromne znaczenie w diagnostyce niepłodności u mężczyzn. Plemniki z wysoką fragmentacją, czyli znacznym stopniem uszkodzenia DNA są w prawdzie zdolne do zapłodnienia, ale znacznie zmniejszają szanse na prawidłowy rozwój zarodka i utrzymanie zdrowej ciąży. Uszkodzone DNA plemników zwiększa ryzyko poronienia i przeniesienia na dziecko wad genetycznych.
Jak dodaje nasz rozmówca, lekarz specjalista z Centrum Leczenia Niepłodności Angelius w Katowicach: Badanie fragmentacji DNA plemników zalecamy parom, które bezskutecznie starają się o dziecko pomimo braku jednoznacznej przyczyny problemu oraz gdy pacjentka zachodzi w ciążę, ale nie udaje się jej utrzymać. Nawet jeśli podstawowe parametry nasienia są w normie nieprawidłowości genetyczne w budowie plemników mogą obniżać ich zdolności rozrodcze i powodować niepowodzenia w staraniach o dziecko. Taki plemnik jest w stanie zapłodnić komórkę jajową, ale przekazany materiał genetyczny uniemożliwia prawidłowy rozwój zarodka – prowadzi do jego obumarcia i poronienia na wczesnym etapie ciąży.
Jakie mogą być wskazania do wykonania fragmentacji DNA plemników?
Zaleceń do przeprowadzenia fragmentacji DNA plemników jest kilka i zależą od sytuacji klinicznej i dotychczasowego przebiegu leczenia niepłodności. Bezwzględnym wskazaniem są nieprawidłowe wyniki nasienia, które mogą być również spowodowane zaburzeniami genetycznymi. Test SCD jest wykonywany również, gdy para bardzo długo bezskutecznie stara się zajść w ciążę lub gdy doszło już do kilku poronień. Wskazaniem do sprawdzenia fragmentacji DNA plemników jest również wiek pacjenta powyżej 45 roku życia już 45 lat, nadwaga, otyłość oraz nałogi (palenie papierosów, nadużywanie alkoholu). Test SCD są też wykonywane u pacjentów, którzy w związku z wykonywaną pracą są narażeni na działanie czynników chemicznych mogących oddziaływać negatywnie na komórki rozrodcze. Fragmentacja DNA plemników wykonywana jest również przed przystąpieniem do procedury zapłodnienia pozaustrojowego in vitro.
Dlaczego warto wykonać badanie fragmentacji plemników
Fragmentacja DNA plemników ma duże znaczenie w diagnostyce męskiej niepłodności. Nawet gdy inne parametry nasienia są w normie, nie można mieć pewności, że chromatyna jądrowa nie jest uszkodzona, co może powodować problemy w staraniu się o dziecko. Do uszkodzenia DNA plemników najczęściej dochodzi na skutek mutacji genów oraz występujących na etapie spermatogenezy zaburzeń chromosomowych. Co bardzo ważne, na przebieg spermatogenezy wpływ mają również czynniki związane ze stylem życia, jak na przykład zbyt duży stres, nieprawidłowa dieta, narażenie jąder na wysokie temperatury czy praca zawodowa. Potwierdzenie w teście SCD uszkodzeń DNA daje możliwość postawienia trafnej diagnozy niepłodności i wdrożenia najlepszej dla danej pary metody leczenia niepłodności.
